Tháng Bảy 6, 2019
Nằm lặng lẽ trong một ngõ nhỏ xanh mát xã Vĩnh Ngọc, Nha Trang, gia đình cô Thu là một trong số ít gia đình cuối cùng còn giữ nghề dệt chiếu thủ công. Trước đây, cả làng làm chiếu, nhà ai cũng có một bộ đồ nghề, tới giờ tiếng lạch cạch đan chiếu dần trở thành kí ức.
Nghề làm chiếu thủ công bao gồm 4 công đoạn, nhuộm màu, se sợi đay, luồn sợi chiếu và dập khuôn chiếu, bốn chị em nhà cô Thu mỗi người một công đoạn, không một công đoạn nào là quan trọng hơn, tất cả đều cần sự cẩn thận, chi li. Một chiếc chiếu là kết quả của nhiều giờ đồng hồ, sự tỉ mỉ, chăm chút từng sợi chiếu. Chiếu dệt tay từ sợi cói có ưu điểm là thấm hút mồ hôi tốt hơn, mát hơn chiếu công nghiệp, chất liệu từ tự nhiên cũng hoàn toàn thân thiện với môi trường.
Trước đây, làng làm chiếu thường đón nhiều đoàn khách du lịch tới tham quan, trải nghiệm, khách du lịch rất thích thú và ấn tượng khi được tự tay làm nên một mảnh chiếu cho riêng mình và đạp xe trong khung cảnh bình yên của một làng quê còn giữ nhiều nét cổ kính, truyền thống. Tuy nhiên, giờ những chuyến ghé thăm như vậy không còn nữa, vì nghề làm chiếu thủ công đòi hỏi sự kiên nhẫn nhưng thu nhập thấp, không đủ để bà con trang trải cuộc sống, tính chất công việc cũng khó thu hút lớp trẻ hiện đại.
Các cô tâm sự để sống với nghề rất khó, gia đình vẫn cố gắng làm nhiều công việc khác nhau để có thu nhập song song với giữ nghề vì được cha ông truyền lại, nghề mang linh hồn của tổ tiên, của quê hương.
Do đó, nghề dệt chiếu thủ công đang đứng trước nguy cơ mai một và biến mất trong tương lai gần, từ thu nhập, công cụ đến nhân sự có đủ trình độ và đam mê mới nghề đều thiếu. Như chiếc máy quay sợi đay của nhà cô Thu được cha cô làm bằng tay, nay ông đã mất nên không biết tìm ở đâu cái mới để thay thế, và chị em cô cũng là thế hệ cuối cùng có tâm huyết với nghề. Bản sắc văn hóa này cần có nhiều biện pháp để được gìn giữ và phát huy.
Maple Hotel & Apartment may mắn có cơ hội hỗ trợ đoàn thực hiện chương trình “Hành trình khám phá” của VTV2 tìm và liên hệ với gia đình cô Thu, để đưa những hình ảnh, giá trị của nghề dệt chiếu rộng rãi hơn, với mong mỏi sẽ nhiều người biết đến và hỗ trợ làng nghề này khôi phục và xây dựng lại bản sắc của mình.
Link chương trình “Hành trình khám phá” trên VTV2: https://vtv.vn/video/hanh-trinh-kham-pha-tan-huong-o-nha-trang-phan-2-374184.htm?fbclid=IwAR01snQR7T6ypFNBJj69bXDzbO_feyg4l5Za0tMJHrVqdSpv8MOWDUwm7fo